Een subsidie van €17,3 miljoen is beschikbaar gesteld om alle klassen in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs te voorzien van een CO2 meter. Veel scholen hebben niet gewacht met de aanschaf van de CO2 meters, zoals de Thorbecke Scholengemeenschap in Zwolle. Hoe bevalt het?
Het is september 2020. De coronapandemie houdt Nederland al een half jaar in zijn greep. Hoewel het virus in de zomer ver weg lijkt, is op dat moment ook duidelijk dat we nog lang niet van het virus af zijn. ,,Docenten hadden zorgen over de veiligheid, omdat zij zonder bescherming les moesten geven in een vol en slecht geventileerd lokaal”, blikt Hiske Kromdijk, directeur van de Thorbecke Scholengemeenschap in Zwolle, terug.
Extra ventileren
Dus besluit de school met ruim 1.400 leerlingen maatregelen te nemen. In alle 66 lokalen wordt een CO2-meter, die de luchtkwaliteit toont, geplaatst. Een investering van duizenden euro’s, die de school alsnog terug krijgt. ,,De insteek is dat we docenten zicht geven op de luchtkwaliteit in de klas en dat zij weten wanneer ze extra moeten ventileren. Dat hoeft bij een kleine klas in een groot lokaal minder vaak dan andersom.”
De belangrijkste reden voor het plaatsen van CO2-meters, benadrukt Ferdie van de Winkel. Hij is expert huisvesting en duurzaamheid voor scholen bij kenniscentrum Ruimte-OK. ,,Zo’n meter verbetert de ventilatie niet en lost het probleem niet op. Het geeft leerkrachten en andere gebruikers een handelingsperspectief als onvoldoende verse lucht wordt toegevoegd of onvoldoende vervuilde lucht wordt afgevoerd.”
Winterjas aan
Groen, oranje en rood. Met die kleuren geeft de meter aan of actie nodig is. Dat kan variëren van een raam op een kier zetten tot een deur wagenwijd open. En het moet zorgvuldig gebeuren, legt Van de Winkel uit. ,,Uit angst voor besmettingen zagen we een jaar geleden alle ramen en deuren opengaan en kinderen met de winterjas aan in de klas zitten, met alle gevolgen van dien. Dat is een onwenselijke situatie.”
Dit is het oude model EnviSense
Dat brengt hem bij het verschil tussen ventileren en spuien. ,,Ventileren kan mechanisch, maar ook via roosters en ramen bovenin het lokaal. Die zitten hoog, zodat verse koude lucht warmer kan worden, voordat het bij de leerkrachten en scholieren komt. En het voorkomt tochtklachten. Alles wagenwijd openzetten doe je maximaal 5 tot 10 minuten, om alle vuile lucht buiten te krijgen, zoals thuis na het aanbranden van eten.”
Makkelijke oplossing
Die lessen hebben ze op advies van Ruimte-OK getrokken op het Thorbecke in Zwolle. ,,We moeten bij een oranje of rood scherm niet direct in paniek raken. Onze docenten vinden het heel fijn dat ze inzicht hebben en zelf kunnen sturen op de luchtkwaliteit”, merkt Kromdijk. Zij raadt andere scholen aan CO2-meters te plaatsen en experts te raadplegen: ,,Om op basis van data eventueel andere aanpassingen te kunnen doen.”
Zoals haar school in de zomer doet. In een aantal lokalen wordt, mede dankzij subsidie, een systeem geplaatst dat de lucht helpt circuleren, zodat ramen en deuren minder snel open hoeven. Van de Winkel: ,,Niks is makkelijker dan zeggen dat er een nieuw ventilatiesysteem nodig is. Maar de ventilatie kan al met 10 tot 20 procent verbeteren als de roosters een keer worden schoongemaakt.”
Besmettingen
De vraag die overblijft: Hebben de CO2-meters geholpen met het verlagen van het aantal besmettingen? ,,Vorig jaar dachten we het, toen er in een periode heel weinig besmettingen waren”, reageert Kromdijk. ,,Ik durf het niet met zekerheid te zeggen. Daar zou onderzoek naar gedaan moeten worden. Ik ben vooral blij met de bewustwording. Luchtkwaliteit in lokalen is al langer een probleem, maar door corona heel actueel geworden. In dat opzicht vangen we twee vliegen in een klap.”[1]